Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะ เป็นอีกปัญหาหนึ่งที่ทำให้คนไข้มาพบผมที่คลินิคครับ มันเกิดจากการขยายตัวที่ผิดปกติของหลอดเลือดดำอัณฑะซึ่งมีหน้าที่นำเลือดออกซิเจนต่ำออกจากลูกอัณฑะ มันจะคล้ายกับเส้นเลือดขอดที่เราจะเจอที่ขาที่พบบ่อยในคนที่มีอายุมากขึ้น


Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะ จัดอยู่ในกลุ่มโรคที่ไม่มีอาการ โดยเรามักจะพบโรคนี้ได้เป็นปกติในคลินิกท่านชายที่มีบุตรยาก มีรายงานพบ Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะ 15% – 20% ในเพศชายและสามารถเพิ่มขึ้นได้ถึง 40% ในท่านชายที่มาพบแพทย์ด้วยเรื่องมีบุตรยาก โดยมีสาเหตุดังนี้

- จากลักษณะทางกายวิภาคของหลอดเลือดดำอัณฑะ จะพบภาวะ Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะทางด้านซ้ายได้บ่อยกว่าข้างขวา
- ความผิดปกติของกลไกลำเลียงเลือดดำซึ่งต้องเดินทางต้านแรงโน้มถ่วงของโลก
อาการแสดงของ Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะ
- ภาวะมีบุตรยาก
- ปัญหาภาวะมีบุตรยากเกิดขึ้นเนื่องจากการคั่งของเลือดออกซิเจนต่ำ ทำให้คุณภาพและปริมาณของอสุจิลดลงโดยอธิบายได้ด้วยกลไก Oxidative stress การเพิ่มขึ้นของแรงดันหลอดเลือดดำโดยตรง และอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นจากการคั่งของเลือดดำที่อัณฑะ
- อัณฑะไม่สบายหรือรู้สึกหนักที่ถุงอัณฑะ
- ด้วยกลไกเดียวกันกับที่ทำให้เกิดภาวะมีบุตรยากที่ผมกล่าวแล้วข้างบนครับ ลูกอัณฑะจะมีเส้นประสาทที่รับสัมผัสถึงความรู้สึกไม่สุขสบายเมื่ออัณฑะอยู่ในสภาวะที่ไม่เหมาะสม
- บังเอิญตรวจพบลักษณะคล้าย "หนอน" ที่ถุงอัณฑะระหว่างอาบน้ำ
- Varicocele หรือเส้นเลือดขอดอัณฑะ แบ่งระดับความรุนแรงออกเป็น 3 ระดับ คือ ระดับที่ 1 คลำเจอเมื่อเบ่งช่องท้อง ระดับที่ 2 คลำได้แม้ไม่เบ่งช่องท้อง และระดับที่ 3 มองเห็นได้ด้วยตาเปล่า โดยถ้ายิ่งเป็นระดับสูงๆ ผู้ป่วยมีแนวโน้มจะยิ่งมีอาการมากขึ้นเท่านั้น และนำไปสู่การพบแพทย์
เมื่อคนไข้มาพบผมและมีการสงสัยโรคนี้ เราต้องมีการซักประวัติ ตรวจร่างกายบริเวณถุงอัณฑะและพิจารณาทำ Doppler ultrasound เพื่อยืนยันการวินิจฉัย หากอาการไม่ตอบสนองต่อยาทาน จึงมีการพิจารณาผ่าตัดเส้นเลือดขอดตามข้อบ่งชี้ทางการแพทย์ต่อไปนี้
- ผลการตรวจอสุจิ Semen analysis ให้ผลที่ผิดปกติ
- มีอาการปวดจากเส้นเลือดขอดอัณฑะ

อย่างไรก็ตามขั้นตอนที่สำคัญที่สุดก่อนการผ่าตัด คือ “การให้ข้อมูลที่ถูกต้องแก่คนไข้ และให้คนไข้ตัดสินใจว่าจะผ่าตัดหรือไม่” เนื่องจากการผ่าตัดแก้ไขไม่รับประกัน 100% ว่าจะแก้ปัญหาทั้งหมดได้ และยังรายงานถึงการกลับเป็นซ้ำอีกแม้จะผ่าตัดสำเร็จแล้ว หากคุณมีคำถามใด ๆ โปรดปรึกษากับหมอทางเดินปัสสาวะที่คุณไว้วาง หรือลองทักหา ผม หากมีข้อสงสัยใดๆ ครับ





หนึ่งความคิดบน “Varicocele: Varicose vein in testicle”