นิ่วในไตขนาดเล็กต้องทำอะไรมั้ย?

• Facebook
• อินสตาแกรม
• เวิร์ดเพรส
• โทรเลข
• WhatsApp
• ลิงค์อิน
• จดหมาย

อีกหนึ่งปัญหาที่พบได้บ่อยที่คลินิกทางเดินปัสสาวะของผมคือ คนไข้พบนิ่วในไตขนาดเล็กจากการตรวจร่างกายประจำปี ซึ่งโดยปกติแล้วเราจะใช้อัลตราซาวด์ ultrasound ในการตรวจร่างกายประจำปี อัลตราซาวด์ ultrasound มีข้อดีในเรื่องทำได้ง่ายราคาไม่แพงและคนไข้ไม่ต้องสัมผัสรังสี แต่เมื่อเราเจาะลึกถึงประสิทธิภาพของอัลตราซาวด์ ultrasound ผมขอบอกว่ามันเป็นเพียงเครื่องมือที่ใช้ในการคัดกรองคร่าวๆ เท่านั้นครับ

มาพูดถึงข้อเสียของอัลตราซาวด์ ultrasound ในการตรวจนิ่วในไตกันครับ

1. เป็นเครื่องมือที่ต้องอาศัยความรู้ความชำนาญของผู้ใช้เป็นอย่างมาก Operator-dependent procedure
   • แพทย์ที่มีความรู้ความชำนาญในการทำอัลตราซาวด์ ultrasound จะใช้ประโยชน์จากเครื่องได้ดีกว่าแพทย์ทั่วไปครับ
2. มีผลลบลวงสูง High false positive result
   • อัลตราซาวด์ ultrasound มีความสามารถในการตรวจเจอนิ่วในไตขนาดเล็กเพียง 45% เท่านั้น ทั้งนี้จุดขาวที่เจอจากอัลตราซาวด์ ultrasound จะไม่สามารถแยกได้ว่านั่นคือนิวในไตหรือแคลเซียมในผนังหลอดเลือดหรือแคลเซียมในเนื้อไตซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการรักษาครับ
3. ทำยากในคนไข้รูปร่างอ้วน
   • อัลตราซาวด์ ultrasound เป็นเครื่องมือที่ใช้หลักการทำงานของคลื่นเสียงและจะทำงานไม่ดีเมื่อต้องผ่านชั้นไขมันทำให้การอ่านผลไม่แม่นยำได้

หลังจากที่คนไข้มาพบผม ผมจะวินิจฉัยว่าคนไข้ควรต้องมีการตรวจเพิ่มเติมหรือไม่ ซึ่งการตรวจที่ดีที่สุดสำหรับนิ่วในไตคือเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ CT scan โดยมันสามารถตรวจเจอนิ่วขนาดเล็กเพียง 1 มิลลิเมตรได้อย่างแม่นยำ อาจจะมีหลายๆ คนกังวลเรื่องการสัมผัสรังสีแต่ผมอยากจะเรียนว่าในปัจจุบันเอ็กซเรย์คอมพิวเตอร์ CT scan เพื่อตรวจหานิวในไตใช้ปริมาณรังสีน้อยลงมาก เทียบได้ประมาณ 60 เท่าของการเอ็กซเรย์ปอด ถือว่าปลอดภัยมากๆครับ

กลับมาที่คำถามในตอนแรกที่ว่านิ่วในไตขนาดเล็กต้องทำอะไรมั้ย คำตอบคือ “ไม่จำเป็นนะครับ” นิ่วขนาดเล็กกว่า 4 มิลลิเมตรถือว่าเป็นนิวที่ปลอดภัย เพราะส่วนที่แคบที่สุดของระบบทางเดินปัสสาวะคือท่อไตซึ่งมีขนาด 4 มิลลิเมตร ทำให้นิ่วที่มีขนาดเล็กกว่านั้นสามารถหลุดลงมาได้โดยไม่มีอาการครับ

คำแนะนำของผม สำหรับคนที่มีนิ่วในไตขนาดเล็กคุณควรทานน้ำวันนึงไม่ต่ำกว่า 2.5 ลิตรเพื่อผลิตน้ำปัสสาวะให้มากพอที่จะผลักให้นิ่วในไตขนาดเล็กตกลงมาได้เองครับ หากคุณมีข้อสงสัยใดๆ ลองปรึกษาหมอทางเดินปัสสาวะที่คุณไว้ใจ หรือมา คุยกับผมก็ได้ครับ